JazzFlits nr. 206, 28/10/2013
Het is diep in de nacht, moe en een beetje aangeschoten strompel ik de trappen van het Lexington/53rd street station af. Ik neem de tijd want ik hoorde de E train net wegrijden. Dat betekent dat ik minstens 20 minuten moet wachten en op dit tijdstip voelt dat als een uur. Het station is warm en klam, het stinkt er en de ratten rennen over het perron. Daklozen en dronkenlappen slapen op de bankjes en ik wil heel graag naar huis. Maar dan hoor ik hem, de meneer met de gitaar. Ik had hem niet meer op hem gerekend want het is laat voor zijn doen. Oh wat fijn dat hij er is, hij verlicht het wachten en dan is het eigenlijk geen wachten meer. Hij speelt liedjes van Eric Clapton, Led Zeppelin en Sting en zijn muziek tovert het perron om in een knusse, lieflijke huiskamer. Zijn troostende tenor stem galmt door het station en iedereen om me heen lijkt toch zo gek nog niet. Daar is de trein, ik moet mezelf losrukken uit de warme huiskamer en stap de kille E train in op weg naar huis.
Ik ken de naam van de meneer met de gitaar niet, maar hij is een van de vele buskers in New York. Busking is het optreden in openbare ruimte en ik stond er tot voor kort wat onverschillig tegenover. Het Mexicaanse trio dat elk jaar voor de kerst in iedere wagon Feliz Navidad speelt, geeft me een kerstgevoel en dat kan ik wel waarderen. Maar de luide rockbands op Times Square of de breakdancers in de trein wagons geven me hoofdpijn.
In New York mag iedereen in principe in de subway en op straat optreden, je hebt geen licentie nodig. Er bestaan belangenverenigingen, sites die precies bijhouden wie waar speelt en die je via een nieuwsbrief op de hoogte houden van de nieuwste trends en muzikanten. Union Square brengt het meeste geld op en elke gevestigde subway muzikant heeft een eigen plek en het is not done om die plek in te pikken. De MTA (verantwoordelijk voor het openbaar vervoer in New York) zorgt zelf ook voor een groot aanbod aan goede performers en elk jaar houden ze audities. Veel buskers hebben in het dagelijks leven een normale baan en verdienen in de subway een zakcentje bij, maar voor sommigen is het een heuse carrière. Ze spelen in de stations, verkopen cd’s en worden zo opgemerkt door mensen die ze inhuren voor goedbetaalde gigs.
Naast bespelers van zingende zagen, valse violisten, neppe rappers en wannabe wonderkinderen, ben ik inmiddels ontzettend goede muzikanten onder de grond tegen gekomen. Het toont best wat lef om daar in je eentje je zelfgeschreven liedjes ten gehore te brengen tussen alle gekken die daar rondlopen. Een 18-jarige singer-songwriter die ik sprak op Court Square station nam voor de zekerheid altijd haar moeder mee…
De meneer met de gitaar heeft mijn oren en ogen geopend voor het ondergrondse culturele aanbod. Af en toe kom je iemand tegen die je opvrolijkt of die simpelweg het wachten op de trein een stuk aangenamer maakt. Iedereen weet wel wie er in Smalls of The Bowery speelt, maar wie speelt er dit weekend in 28th Street station?